Op de boerderij

Deze tekst is bedoeld voor werkenden in de agrarische en groene sector. U vindt hier informatie over risico’s op de werkplek die de longen kunnen beschadigen en advies over hoe u zich hiertegen kunt beschermen.

Wat zijn de risico’s?

Hieronder vindt u een overzicht van stoffen waarmee u tijdens uw werk in contact kunt komen en die een risico kunnen vormen voor de gezondheid van uw luchtwegen.

  • Stof van landbouwproducten

    Stof veroorzaakt door het werken met granen zoals gerst, tarwe, haver, maïs en rogge. Maar denk ook aan stof van aardappelen, uien en andere landbouwproducten en pollen van bomen en planten. Het stof bevat vaak endotoxinen. Dat zijn resten van dode bacteriën, die schadelijk zijn voor de longen. Ook voer en strooisel voor dieren bevatten stof.

  • Stof van dieren en vogels

    Bij de omgang met dieren of bij het schoonmaken van de ruimte waar ze worden gehouden, kunt u stof van de vacht, veren, dode huid, uitwerpselen, opgedroogde urine of speeksel inademen of hier huidcontact mee hebben. Dit komt het meest voor bij het werken met pluimvee (vogels) en varkens. Ook dit stof bevat endotoxinen.

  • Schimmel op hooi, stro en graan

    Gewassen die tijdens vochtig weer zijn geoogst kunnen beschimmelen en een fijn stof produceren als ze uitdrogen.

  • Stof van grond

    Bij de bewerking van grond of het werken met grond, met name bij droog weer, staat men bloot aan stof. Grond (zand/klei) kan kwartsstof bevatten wat schadelijk is voor de gezondheid. Het komt ook vrij bij het verwerken van landbouwproducten.

  • Stof van hout

    Ontstaat bij werken met zacht- en hardhout. Met name bij zagen en schuren komt houtstof vrij.

  • Gassen en chemische stoffen

    • Gassen: onder andere mestgassen, ammoniak
    • Dampen: onder andere dieseldampen, dieselrook en lasrook
    • Pesticiden en andere chemische stoffen: onder andere schoonmaakmiddelen, kunstmest, toevoegingen aan voeding etc.

Roken is de grootste risicofactor voor longaandoeningen zoals COPD (chronische obstructieve longziekte) en longkanker

Als u rookt loopt u een veel hoger risico op het ontwikkelen van een longaandoening.

Gevolgen

Welke aandoeningen kunt u krijgen als gevolg van blootstelling aan stoffen in uw werk?

Hoe kunt u uzelf beschermen

Uw werkgever is verantwoordelijk voor een gezonde werkomgeving. Blootstelling aan stoffen moet zoveel mogelijk worden beperkt. U kunt uw werkgever of de preventiemedewerker binnen uw bedrijf om advies vragen.

Dit zijn een aantal eenvoudige dingen die u kunt doen om uzelf op het werk te beschermen.

  • Risicobeoordeling

    Voer een risicobeoordeling uit om er zeker van te zijn dat u veilig en efficiënt te werk gaat. Dit kan bijvoorbeeld door een last minute risico-analyse (LMRA). Het gaat om een korte beoordeling van de risico’s voordat u aan het werk gaat. De uitvoering van de analyse hoeft niet langer dan een minuut te duren. Het gaat erom dat u voordat u aan een taak begint, kort nadenkt over de risico’s en zorgt dat de juiste maatregelen zijn genomen om veilig te kunnen werken.

  • Vervang gevaarlijke stoffen door minder gevaarlijke stoffen

    Vaak wordt met bepaalde stoffen gewerkt, omdat dat in het verleden ook gebeurde. Stelt u zichzelf de vraag of ook andere, minder gevaarlijke stoffen mogelijk zijn. Daarmee voorkomt u risico’s bij de bron. Ga met uw leidinggevende in gesprek over minder schadelijke alternatieven.

  • Werk voorzichtig

    Probeer niet teveel stof te maken.

    • Probeer het stof zo veel mogelijk al van producten te halen, voordat deze intern verwerkt worden.
    • Houd rekening met de wind als u buiten werkt.

  • Ventilatie en afscherming

    • Zorg ervoor dat uw werkomgeving goed is geventileerd, zodat schonere lucht in de ruimte kan komen.
    • Zorg voor een stofafzuiging en controleer dat deze is ingeschakeld en werkt.
    • Houd overdrukcabines zoveel mogelijk gesloten zodat het stof goed buiten wordt gehouden.
    • Wissel taken af (taakroulatie) met andere medewerkers, zodat de blootstelling wordt beperkt.

  • Houd het schoon

    • Gebruik een industriële stofzuiger om de vloeren, muren en oppervlakken van stof te ontdoen. Gebruik hiervoor geen perslucht, want hiermee blaast u het stof alleen op en dwarrelt het vervolgens weer neer.
    • Maak het stof vochtig alvorens wordt schoongemaakt
    • Voorkom dat er stof op uw eigen kleding of in uw haar komt - draag een overall en hoofdbedekking.
    • Voorkom verspreiding van stof. Kleed u om op het werk. Als u uw eigen kleding draagt, was deze regelmatig en laat deze op het werk - draag deze niet thuis.

  • Draag het goede masker

    Een masker kan voorkomen dat u een werkgerelateerde longaandoening oploopt door het inademen van gevaarlijke stoffen. Daarbij is het van belang dat het masker goed past en de juiste filters heeft voor de stof waar u mee werkt. Ook het schoon opbergen en tijdig vervangen zijn van belang.

    Er zijn verschillende maskers in verschillende maten en uitvoeringen beschikbaar. Als u problemen heeft met het door uw werkgever ter beschikking gestelde masker, bespreek dan de mogelijkheden om een ander type masker te gebruiken. Moet u een masker dragen omdat er bijvoorbeeld geen stofafzuiging beschikbaar is? Ga dan in overleg met uw werkgever of preventiemedewerker. Uw werkgever moet eerst andere maatregelen treffen voordat hij u met een masker mag laten werken.

  • Preventief medisch onderzoek

    Via uw werkgever kunt u een preventief medisch onderzoek (PMO) ondergaan. Hiermee krijgt u inzicht in mogelijke gezondheidsrisico’s. Wij raden u aan uw bedrijfsarts of eventueel huisarts te raadplegen en te vertellen over uw klachten.

  • Andere stoffen

    Bij chemische stoffen hoort een Veiligheidsinformatieblad (VIB) meegeleverd te worden. Daarop staat welke maatregelen u moet nemen als u met de stof werkt.

Meer informatie